چاپ کتاب “فرایندهای الکتروسینتیکی” توسط دکتر سید نظام‌الدین اشرفی‌زاده و همکاران پژوهشی
الکتروسینتیک گرچه در کشور ما بعنوان یک حوزه نوپدید نگریسته میشود و هنوز اکثریتی از جامعه مهندسی کشور با آن غریبه هستند، موضوعی است که برای بیش از یک قرن است که در مرکز پیشرفت‌های اساسی در زمینه علوم کلوئیدی قرار دارد. در واقع، الکتروسینتیک، مجموعه علمی مستقلی است که منجر به کاربردهای چشمگیر در جداسازی‌ها، توصیف خصوصیات سطح، ترادستی کردن مواد کلوئیدی، و تسهیل انتقال سیالات در مقیاس میکرو/ نانو شده است. درک هماهنگ دینامیک سیال، انتقال جرم، و الکترواستاتیک -سه ستونی که الکتروسینتیک بر روی آنها استوار است- محققان را در فهم بهتر موضوع یاری می‌دهد. الکتروسینتیک توصیف نحوه جریان سیال و وقوع پدیدههای انتقال است که در اثر تماس سطوح کلوئیدی دارای بار الکتریکی با الکترولیتها بوجود میآید. فرایندهای الکتروسینتیک به دلیل ممزوج شدن با فناوریهای نوینی همچون نانوفناوری، ریزسیالش (میکروفلوئیدیک)، آزمایشگاههای روی تراشه، عضو روی تراشه، بیو سنسورها، فرایندهای تقلیدی از میکروارگانیزمها، ژنتیک و توالی یابی DNA، و بسیاری ریز سامانههای دیگر، در مرکز توجه رشتههای مختلف علوم و مهندسی از جمله شیمی، بیولوژی، ژنتیک، مهندسی پزشکی، علوم تشخیص طبی، مهندسی شیمی، مهندسی مکانیک، مهندسی الکترونیک و بسیاری دیگر قرار گرفتهاند.
مولفان حاضر، پس از دو دهه فعالیت در حوزه سامانههای سطحی و تحلیل سطوح باردار، موضوع شناسایی و تحلیل فرایندهای الکتروسینتیکی را در دستور کار خود قرار دادند. این رشته فعالیت که با انتشار مقالات علمی در مجلات معتبر جهانی همراه بود به تالیف کتاب حاضر در سالهای مصادف با توسعه فناوریهای دانش بنیان در کشور منجر گردید.
با توجه به وابستگی فرایندهای الکتروسینتیکی به سامانههای کلوئیدی و خواص بین سطحی، کسب یک شناخت مقدماتی از سطوح باردار و کلوئیدها برای درک بهتر فرایندهای الکتروسینتیکی مورد نیاز است. لذا در فصل اول، سطوح باردار، سامانههای کلوئیدی، مبانی و اصول الکترواستاتیک، وقوع پدیده‌ی دولایه الکتریکی در محلول‌های الکترولیت، و جنبههای اساسی پدیدههای انتقال جرم و مومنتوم در سامانههای الکترولیتی شرح داده شده است. در فصل دوم کتاب نیز فرایندهای الکتروسینتیکی در دو بخش کلاسیک و فرایندهای نوظهور شامل الکترواسمز، الکتروفورز، پتانسیل جریانی، پتانسیل ته نشینی، اسمز نفوذی، فورز نفوذی، و دی الکتروفورز باختصار معرفی شدهاند. در فصل سوم فرایند الکترواسمز، در فصل چهارم فرایند الکتروفورز، و در فصل پنجم دو فرایند پتانسیل جریانی و پتانسیل ته نشینی بطور مبسوط توضیح داده شده و معادلات حاکم بر آنها مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در فصول ششم تا هشتم کتاب نیز به ترتیب سه فرایند نوظهور شامل اسمز نفوذی (سیلافوذ)، فورز نفوذی، و دی الکتروفورز مورد بحث و بررسی قرار گرفته و کاربردهای متنوع و خلاقانه این فرایندها ارائه شده است. در فصل نهم، فرایندهای الکتروسینتیک در نانوکانالها که مصداق بارزی از سامانههای کلوئیدی هستند بطور مفصل توضیح داده شده و کاربردهای نوین این گرایش علمی در علوم و مهندسی مورد اشاره قرار گرفتهاند.
